หากคุณเป็นคุณพ่อคุณแม่มือใหม่ มีลูกน้อยตัวจิ๋ว คอยส่งเสียงอันเจื้อยแจ้วชวนตั้งคำถามมากมายกว่า 100 ข้อต่อวัน สารพันปัญหาที่เด็ก ๆ อยากรู้อยากเห็นเกี่ยวกับสิ่งต่าง ๆ รอบตัว คุณคงเคยเจอกับคำถามเหล่านี้ ไม่ว่าจะเป็น
“แม่จ๋า ๆ ก้อนเมฆคืออะไร!?”
“แม่จ๋า ๆ ทำไมเรือถึงลอยน้ำได้!?”
“แม่จ๋า ๆ รถเคลื่อนที่ได้อย่างไร!?”
โดยธรรมชาติของเด็ก ก็เปรียบเสมือนกับผ้าที่ขาวสะอาด พร้อมเปิดรับการเรียนรู้ได้อย่างง่ายดาย แท้จริงแล้วการตั้งคำถามชวนสงสัยของเด็ก ๆ ถือเป็นส่วนหนึ่ง ในกระบวนการเรียนรู้แบบ “สะเต็มศึกษา” แต่แล้วไม่นานเมื่อเด็ก ๆ เริ่มโตขึ้น กลับพบว่าความกระตือรือล้นในการเรียนรู้ค่อย ๆ จางหายไปเรื่อย ๆ ถึงแม้ว่าจะเป็นเช่นนั้นก็ตาม คุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องกังวลใจไป เพราะในบทความนี้เราจะพามาดูเทคนิค การส่งเสริมสะเต็มศึกษาสำหรับเจ้าตัวจิ๋ว ด้วย “7 กิจกรรมสะเต็มศึกษายอดฮิต” เสริมสร้างความคิดแบบ สะเต็มศึกษา ทำตามได้ง่าย ๆ ที่บ้านด้วยของใช้รอบตัว ไปเริ่มกันเลย!!
Activity 01 : กิจกรรมสร้างสรรค์วิดีโอสต็อปโมชั่นสไตล์วัยจิ๋ว
เริ่มต้นด้วยกิจกรรมสะเต็มศึกษา สำหรับเด็กยุคใหม่ที่เติบโตมาพร้อมกับเทคโนโลยี เราขอท้าให้คุณพ่อคุณแม่ชวนลูก ๆ สร้างสรรค์วิดีโอสุดครีเอทด้วย “วิดีโอสต็อปโมชั่น” หรือเรียกง่าย ๆ ก็คือสร้างวิดีโอภาพเคลื่อนไหวนั่นเอง
เริ่มง่าย ๆ จากอุปกรณ์ใกล้ตัว ไม่ว่าจะเป็น สมาร์ทโฟนหรือไอแพด และทำการติดตั้งแอปพลิเคชั่นตัดต่อวิดีโอในเครื่อง (ยกตัวอย่างเช่น Stop Motion Studio สำหรับเด็ก 4 ปีขึ้นไป) เพียงเท่านี้ก็พร้อมแล้วสำหรับการเรียนรู้ ให้ทุกครอบครัวเริ่มสนุกกับลูก ๆ ได้ทันที ไม่เพียงเท่านั้น สิ่งที่ลูกจะได้เรียนรู้จากกิจกรรมนี้นั่นก็คือ ได้เรียนรู้เบื้องหลังการสร้างสรรค์วิดีโอที่ไม่ซ้ำใคร ออกแบบได้ด้วยสองมือของพวกเขาเอง อีกทั้งยังช่วยกระตุ้นทักษะสำคัญในสไตล์สะเต็มศึกษาของเด็ก ๆ ได้เป็นอย่างดี
Category : Technology
ประโยชน์จากกิจกรรม : ซึ่งประโยชน์จากกิจกรรม สร้างสรรค์วิดีโอสต็อปโมชั่นสไตล์วัยจิ๋วนี้ ก็มีมากมายหลายด้าน เช่น
- ทำให้เด็ก ๆ ภาคภูมิใจกับผลงานที่พวกเขาได้ลงมือทำเอง
- เด็ก ๆ ได้เรียนรู้ ขั้นตอน และวิธีการ ของการถ่ายทำวิดีโอสต็อปโมชั่น
- ส่งเสริมให้เด็ก ๆ รู้จักการวางแผน และแก้ปัญหาเฉพาะหน้า
- สร้างเสริมทักษะการเล่าเรื่อง และความคิดสร้างสรรค์
ถ้าหากคุณพ่อคุณแม่ ยังไม่คุ้นเคยกับ STEM เรามีบทความแนะนำ : STEM คืออะไร? น่าสนใจอย่างไร ทำความรู้จักกับสะเต็มศึกษากันได้ก่อนที่จะเริ่มกิจกรรมถัด ๆ ไป
Activity 02 : กิจกรรมสร้างก้อนเมฆในขวด
ในสมัยเด็ก ลูก ๆ อาจเคยตั้งคำถามว่า “ก้อนเมฆคืออะไร และเกิดขึ้นได้อย่างไร!?” ถึงเวลาพิสูจน์กันได้ง่าย ๆ ด้วยกิจกรรมนี้ สิ่งที่ลูกจะได้เรียนรู้จากการทดลองนี้นั่นก็คือ “ได้เรียนรู้กระบวนการควบแน่น วัฏจักรของน้ำ และสถานะของสสาร” โดยในการทดลองนี้ก็สามารถหยิบจับสิ่งของในบ้านใกล้ตัวมาเริ่มกันได้ง่าย ๆ โดยใช้แค่เพียง น้ำร้อน น้ำแข็ง ขวดที่มีฝา และสเปรย์ฉีดน้ำ ฟ๊อกกี้ ในขณะที่ทำการทดลอง แนะนำให้คุณพ่อคุณแม่ชวนลูกพูดคุยเกี่ยวกับวัฏจักรของน้ำไปด้วย เพื่อเชื่อมโยงความรู้กับความจริงให้เชื่อมโยงและเห็นภาพที่เข้าใจได้ง่ายขึ้น
Category : Science
ประโยชน์จากกิจกรรม : กิจกรรมสะเต็มศึกษาสร้างก้อนเมฆในขวดนี้ก็มีประโยชน์และสร้างเสริมทักษะหลาย ๆ ด้าน เช่น
- ช่วยส่งเสริมให้เด็ก ๆ หัดตั้งคำถาม และสมมุติฐาน
- เด็ก ๆ ได้เรียนรู้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ที่สามารถเชื่อมโยงกับชีวิตประจำวันได้
- ช่วยบ่มเพาะให้เด็ก ๆ เป็นคนใฝ่รู้ และ ช่างสงสัย
Activity 03 : กิจกรรมล้างมือปราบไวรัส
เชื่อว่าเด็กหลาย ๆ คนคงรู้จักกับไวรัสและเชื้อโรคกันอยู่แล้ว แต่เด็กหลาย ๆ คนอาจจะยังไม่เข้าใจว่าทำไมเวลาล้างมือถึงต้องถูสบู่ให้นานถึง 20 วินาที! ในความเป็นจริงแล้ว การสอนแบบดั้งเดิมที่ใช้การบอกให้เด็กทำตาม อาจใช้ไม่ได้ผลไปซะแล้ว เรามาชวนลูกทำกิจกรรมแสนสนุกกันด้วย “กิจกรรมล้างมือปราบไวรัส” เพื่อให้เด็กได้ตระหนักและเข้าใจถึงความสำคัญของการล้างมือใน 4 ขั้นตอนกันดีกว่า
ขั้นตอนที่ 1 : นำถุงมือพลาสติกมาเป่าให้พองเหมือนบอลลูน แล้วมัดปากถุงมือให้แน่น
ขั้นตอนที่ 2 : นำปากกาไวท์บอร์ดมาเขียนบนถุงมือ ให้ดูเหมือนเชื้อโรคเกาะอยู่เต็มมือ
ขั้นตอนที่ 3 : ตั้งคำถามกับลูกว่า “หากเราใช้เวลาถูสบู่ไม่ถึง 20 วินาที เชื้อโรคจะหายไปหรือไม่!?” เสมือนเป็นการตั้งคำถามในกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
ขั้นตอนที่ 4 : พิสูจน์โดยให้ลูกทดลองล้างถุงมืออีกครั้งให้ถึง 20 วินาที เพียงเท่านี้ก็จะพบว่าเชื้อโรคได้หายไปในพริบตา!!!
Category : Science
ประโยชน์จากกิจกรรม : กิจกรรมล้างมือปราบไวรัสเป็นกิจกรรมที่เด็ก ๆ ทำได้เองง่าย ๆ แต่มีประโยชน์หลายประการ เช่น
- เด็ก ๆ ได้ฝึกการล้างมืออย่างถูกต้อง
- เด็ก ๆ ได้เรียนรู้เกี่ยวกับไวรัส และเชื้อโรค
- ได้หัดการตั้งคำถาม, สมมุติฐาน, ลงมือทำ และสรุปการทดลอง
Activity 04 : กิจกรรมสร้าง “สไลม์แม่เหล็ก”
“สไลม์แม่เหล็ก” หรือที่เด็ก ๆ มักเรียกกันว่า “น้ำลายเอเลี่ยน” เป็นของเล่นที่ฮิตมากในกลุ่มน้อง ๆ วัยประถม มีลักษณะเป็นก้อนและยืดหยุ่นได้ จริง ๆ แล้วเจ้าของเล่นชิ้นนี้ถูกออกแบบมาเพื่อใช้ทำความสะอาดฝุ่นตามร่องคีย์บอร์ด แต่กลับกลายเป็นของเล่นยอดฮิตที่เด็ก ๆ ติดใจนับไม่ถ้วนอีกด้วย
แต่รู้หรือไม่!? เราสามารถชวนลูกทำของเล่นชิ้นโปรดสไตล์โฮมเมดได้ง่าย ๆ ที่บ้าน โดยใช้อุปกรณ์เพียงไม่กี่อย่าง เพิ่มความเป็นนักทดลองสไตล์สะเต็มศึกษาได้ โดยการนำผงเหล็กออกไซด์มาผสมด้วย ก็จะได้สไลม์ยืดหยุ่น ที่สามารถติดหนึบกับแม่เหล็กได้อีกด้วยนั่นเอง แน่นอนเลยว่าในขณะทำการทดลองอยู่นั้น เด็ก ๆ จะต้องเกิดคำถามต่าง ๆ เกี่ยวกับการทำงานของแม่เหล็ก คุณพ่อคุณแม่สามารถใช้โอกาสนี้ในการสอดแทรกความรู้ในกิจกรรมได้อีกด้วย
Category : Science
ประโยชน์จากกิจกรรม : ประโยชน์ของกิจกรรมสะเต็มศึกษา สไลม์แม่เหล็ก หรือ Magnetic Slime ก็มีหลายประการ เช่น
- เด็ก ๆ ได้เรียนรู้เกี่ยวกับการทำงานของแม่เหล็ก
- ได้ฝึก และพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็ก ผ่านการบีบ ดึง หรือปั้น
- สร้างเสริมความคิดสร้างสรรค์ และจิตนาการของเด็ก ๆ
- ช่วยคลายความเครียด และช่วยให้เด็ก ๆ อยู่ห่างจากหน้าจอได้มากขึ้น
Activity 05 : กิจกรรมฝึกลูกนับเลขด้วย ลวดกำมะหยี่และลูกปัด
สำหรับครอบครัวไหนที่มีเด็กเล็ก ในช่วงวัยที่พึ่งฝึกลูกนับเลข อาจจะเป็นช่วงเวลาที่ท้าทายมากสำหรับคุณพ่อคุณแม่ ว่าจะทำอย่างไรให้ลูกเข้าใจ “การเพิ่มขึ้นหรือการลดลงของจำนวนนับ” เราขอแนะนำกิจกรรมสอนลูกนับเลขโดยใช้อุปกรณ์เพียงสองอย่าง ได้แก่ ลวดกำมะหยี่และลูกปัด
สำหรับวิธีการนั้นก็ง่ายมาก ๆ เริ่มจากนำกระดาษแผ่นเล็ก ๆ เขียนตัวเลขติดไว้ที่ลวดกำมะหยี่ และให้ลูกฝึกออกเสียงตัวเลขบนลวดกำมะหยี่ โดยเรียงลำดับจากน้อยไปหามาก พร้อมทั้งร้อยลูกปัดในลวดเข้าไปให้เท่ากับตัวเลขที่เปล่งเสียงนับออกมา กิจกรรมสุดน่ารักนี้จะทำให้ลูก ๆ เห็นภาพและเข้าใจการนับตัวเลขได้อย่างง่ายดายเชียวล่ะ
Category : Math
ประโยชน์จากกิจกรรม : การฝึกนับเลขด้วยลูกปัดเป็นกิจกรรมที่สนุก และยังมีประโยชน์กับเด็กเล็กอีกด้วย เช่น
- ฝึกพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ผ่านการเล่น ทั้งสนุกและได้ประโยชน์
- สร้างเสริมให้เด็ก ๆ ชอบ และไม่ต่อต้านวิชาคณิตศาสตร์
- เป็นการเรียนคณิตศาสตร์ที่เข้าใจง่าย เพราะเห็นภาพ สามารถปรับใช้กับการสอนบวกลบได้เช่นกัน
Activity 06 : กิจกรรมดีไอวายสร้างสรรค์ “เครื่องชั่งน้ำหนักสุดล้ำ”
ชวนลูกสร้างของเล่นดีไอวายสไตล์สะเต็มศึกษา ที่ได้รับความนิยมมากในกลุ่มเด็กประถม โดยใช้อุปกรณ์ใกล้ตัวเพียง 3 อย่างเท่านั้น ได้แก่ ไม้แขวนเสื้อ ถ้วย และเชือก นำมาสร้างเป็นเครื่องชั่งน้ำหนักแบบแขวนได้อย่างง่ายดาย ไม่เพียงเท่านี้ ในขณะที่คุณพ่อคุณแม่ชวนลูกสร้างเครื่องชั่งน้ำหนัก ให้ลองตั้งคำถามกระตุ้นให้ลูกชวนคิดไปด้วย จะยิ่งกระตุ้นให้เด็ก ๆ เกิดการเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้น
Category : Engineering, Science
ประโยชน์จากกิจกรรม : กิจกรรมนี้เป็นกิจกรรมที่ได้ใช้ทักษะหลาย ๆ ด้าน และยังมีประโยชน์มากมาย เช่น
- เด็ก ๆ ได้หัดประดิษฐ์สิ่งของ จากของใช้รอบตัว
- ส่งเสริมทักษะการตั้งคำถาม, สมมุติฐาน และการคาดคะเน
- เด็ก ๆ ได้เรียนรู้เกี่ยวกับมาตรวัด การชั่งน้ำหนัก
Activity 07 : กิจกรรมสะเต็มศึกษาตามล่าหาเชื้อโรค
วัยเด็กมักเป็นวัยซุกซน ชอบเล่นสนุกเพลิดเพลินจนมองข้ามเชื้อโรครอบตัวที่ตาเปล่าอาจมองไม่เห็น เราก็มีกิจกรรมสอดแทรกเทคนิคการสอนลูกผ่านการทดลองง่าย ๆ เพื่อสอนให้ลูกเข้าใจว่ามือที่เราเห็นว่าสะอาดนั้นอาจปนเปื้อนไปด้วยเชื้อโรคมากมายที่มองไม่เห็น เริ่มกิจกรรมง่าย ๆ เพียง
ขั้นตอนที่ 1 : ตั้งคำถามกับลูกว่า “ลูกคิดว่า…มือของลูกนั้นสะอาดแล้วหรือไม่!?” แน่นอนเลยว่าเด็กส่วนใหญ่ก็มักตอบว่ามือของพวกเขานั้นสะอาดหมดจด
ขั้นตอนที่ 2 : จากนั้นปล่อยให้ลูกของคุณใช้มือสัมผัสกับสิ่งของรอบ ๆ บ้าน และถามลูกเพื่อย้ำอีกครั้งว่า “มือของลูกยังสะอาดอยู่หรือไม่!?” ซึ่งเด็กส่วนใหญ่ที่มองมือของตัวเองด้วยตาเปล่า ก็อาจจะยังคิดว่ามือนั้นก็ไม่ได้เปรอะเปื้อนอะไร ยังคงสะอาดดีอยู่
ขั้นตอนที่ 3 : ถึงเวลาพิสูจน์ไปพร้อม ๆ กับเจ้าตัวเล็กแล้วโดยการนำผ้าสีขาวเช็ดมือที่เปรอะเปื้อนเชื้อโรคอยู่ของลูก ๆ จะพบว่ามีคราบสกปรกสีน้ำตาลเปรอะเปื้อนบนผ้าขาว ถึงเวลาของมนุษย์แม่แล้วล่ะที่จะชี้ให้ลูกเห็นว่านั่นแหละคือ เชื้อโรคบนมือเราที่ตาเปล่ามองไม่เห็น เมื่อคุณได้เชื่อมโยงความรู้ต่าง ๆเกี่ยวกับเชื้อโรคและแบคทีเรียเข้ามาสู่สถานการณ์ของเด็ก ๆ แล้ว รับรองเลยว่าลูกของคุณจะเข้าใจ และสนุกไปกับการเรียนรู้อย่างแน่นอน
Category : Science
ประโยชน์จากกิจกรรม : ประโยชน์ของกิจกรรมตามล่าหาเชื้อโรคมีหลายประการ เช่น
- สร้างเสริมสุขนิสัย ทำให้เด็ก ๆ ล้างมือ และดูแลร่างกายตัวเองอย่างสม่ำเสมอ
- เด็ก ๆ ได้เรียนรู้เกี่ยวกับเชื้อโรค และ แบคทีเรียที่อาจมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า
- สามารถเชื่อมโยงไปยังการสอนเกี่ยวกับจุลชีพที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่าอื่น ๆ
แนะนำอ่านต่อ : 10 ข้อดีที่ลูกจะได้รับจากสะเต็มศึกษา
เป็นอย่างไรกันบ้างสำหรับ 7 กิจกรรมยอดฮิต เสริมสร้างความคิดแบบสะเต็มศึกษาที่เรานำมาฝากคุณพ่อคุณแม่กัน โดยทุก ๆ กิจกรรมที่เรานำมาฝากก็เป็นเพียงส่วนหนึ่งที่สามารถเริ่มต้นฝึกลูกให้ทำตามได้ง่าย ๆ ที่บ้านในแต่ละวัน แต่ละกิจกรรมเหล่านี้ล้วนสอดแทรกทักษะที่ใช้ในสะเต็มศึกษาทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็น วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ เทคโนโลยี และวิศวกรรมศาสตร์ หากคุณพ่อคุณแม่ได้ลองทำแล้ว เป็นอย่างไรก็สามมารถมาแชร์ประสบการณ์กันได้นะ ^^
